Studenten van de opleiding hovenier, dierverzorging Houten en studenten van de opleiding Eco & Wildlife Yuverta Geldermalsen gaan aan de slag met huisvesting voor vleermuizen op het Yuvertapark.

Onderzoeksvraag: “Is het mogelijk om de bestaande ‘bunker’ op het park zo in te richten dat dit een verblijfplaats kan zijn voor wilde vleermuizen? Zo ja, wat is daar voor nodig, welke vegetatie en omgeving werkt stimulerend en hoe lang duurt het voordat een kolonie zich kan vestigen?”

Resultaten m.b.t. vestiging van vleermuizen worden in de gaten gehouden door studenten middels wildcamera’s en maximaal 2 keer per jaar fysiek. De resultaten geven een kennis input voor natuurinclusief bouwen en natuurinclusieve steden. Commerciele partner is Vivaro Pro, Vivaro Pro is ook onderdeel van de partnerorganisatie Natuurpro waar het practoraat bij aangesloten is.

In samenwerking met Naturalis, zaadleverancier Buma, de gemeente Houten en aannemer Verkuijl & Moree zijn we in Houten bezig met het opzetten van een monitoring met studenten en technologie. De eerste monitoringsronde van de vegetatie in de Wadi en op het Yuvertapark is gedaan in september 2022.

Diopsis camera's

In het voorjaar van 2023 gaat de monitoring van de vegetatie verder en wordt dan uitgebreid met insectenonderzoek via 2 diopsis camera’s. Ook wordt het onderzoeksgebied uitgebreid naar de Heemtuin en de rondweg Houten. Dat laatste is in samenwerking met de gemeente Houten en aannemersbedrijf Verkuijl & Moree.

Het neerzetten van de 2 diopsis camera’s van Naturalis/ ICE is een onderzoek op zich. Hierbij wat uitleg over de camera: De diopsis camera is een fotocamera die foto’s maakt van voorbij vliegende insecten. Te denken valt aan wilde bijen, bijen, zweefvliegen, vliegen, muggen etc. De insecten worden aangetrokken tot het gele scherm en worden gefotografeerd als ze op het scherm zitten. Deze insectencamera is een digitale camera met software die speciaal voor DIOPSIS ontworpen en gebouwd is. Alle foto’s worden naar een database van Naturalis gestuurd en door een softwareherkenningsprogramma gehaald. Deze software is meer dan 90% accuraat. Het is dus een hele mooie manier om te weten te komen welke insecten er in de Yuverta vegetatie vliegen. Met studenten en studenten gaan we de gegevens van de camera koppelen aan de resultaten van het vegetatieonderzoek.

Een samenwerkingsverband van zes gemeenten, het waterschap Hollandse Delta en verschillende natuurorganisaties heeft het initiatief genomen om een bijenlandschap te ontwikkelen op het eiland van IJsselmonde. Een bijenlandschap is een groot samenhangend groen en bloemrijk netwerk met voldoende voedsel en nestplekken voor wilde bijen. Studenten van de opleiding Leefbare Stad en Klimaat van Yuverta Dordrecht werken mee aan dit project door middel van de monitoring van de vegetatie in dit gebied. Deze monitoring doen zij samen met docentonderzoeker Tom Lievense en Heidi Kamerling, practor Groene Leefbare Stad van Yuverta. Dit sluit goed aan op de monitoring van wilde bijen die gedaan wordt door Stichting EIS, kenniscentrum insecten.

Monitoren en rapporteren

Zowel in het voorjaar als in het najaar zullen studenten van Yuverta enkele dagen het veld ingaan voor een ecologische nulmeting. De nadruk bij hen zal liggen op het in beeld brengen van de soortenrijkdom van de voor wilde bijen relevante vegetatie. Ze hebben de eerste monitoring gedaan op vrijdag 18 maart 2023 en de week daarop kregen ze een masterclass praktijkgericht onderzoek en veldwerk van Heidi Kamerling. Die assisteert ze ook (samen met de docent) bij het verwerken van de data, waarna ze dit najaar een rapportage zullen opleveren met de resultaten van de nulmeting.

In het programma ‘Werklandschappen van de Toekomst’ worden onaantrekkelijke kale bedrijventerreinen getransformeerd naar werklocaties waar medewerkers graag komen. Het groen, zowel binnen als buiten, moet bijdragen aan werkplezier, vitaliteit en productiviteit. Daarnaast worden risico’s van hitte en wateroverlast beperkt door het inzetten van grotendeels groene en natuurlijke oplossingen op daken, gevels, parkeerterreinen en wandelpaden in de openbare ruimte. Ook wordt gewerkt aan duurzame opwekking van energie, het bevorderen van een circulaire samenleving en een versterking van de biodiversiteit.

Groene, gezonde en klimaatbestendige bedrijventerreinen

Met de Groeifondsaanvraag voor Werklandschappen van de Toekomst werken we toe naar toekomstgerichte groene, gezonde en klimaatbestendige bedrijventerreinen. In oktober 2022 besloot de ministerraad op basis van het advies van het Nationaal Groeifonds om 26 miljoen euro toe te kennen aan het programma Werklandschappen van de Toekomst. Het practoraat Groene Leefbare Stad zal een belangrijke rol krijgen binnen toegepast onderzoek en de realisatie van livinglabs met studenten en bedrijfsleven.

Voor meer info en consortiumpartners zie: Aanvraag Groeifonds: Werklandschappen van de Toekomst | IVN

Lees meer

https://bijenplanten.ontwikkelcentrum.nl

Educatieprogramma

Om structureel betere levenskansen voor de wilde bijen te creëren, is voorlichting en educatie voor de (aankomend) groenprofessional heel belangrijk. Daarom heeft het biodiversiteitsteam van Yuverta mbo Houten speciaal voor Nederland Zoemt een educatieprogramma gemaakt voor vakdocenten, studenten en de groene professional. Insteek is om hoveniers en groenvoorzieners klaar te stomen voor bijvriendelijk beheer. Hiervoor zijn verschillende lesmodules ontwikkeld die te downloaden zijn vanaf de website van Nederland Zoemt: www.NederlandZoemt.nl/educatieprogramma. Voor dit project is nauw samengewerkt met specialisten als Arie Koster (www.denederlandsebijen.nl) en Gert-Jan Koopman (Heem).

App Bijenplanten

Als aanvulling op het educatieprogramma is er door Naturalis en het Ontwikkelcentrum een speciale webapplicatie ontwikkeld op basis van een door Arie Koster aangeleverde plantenlijst, met daarin een uitgebreide database van bijvriendelijk planten. Alle planten in deze app zijn geschikt voor wilde bijen, hommels en/of honingbijen en kunnen toegepast worden in bijvoorbeeld tuinen. Het voordeel van de app is dat je hiermee razendsnel planten kunt zoeken en sorteren op bijvoorbeeld specifieke kenmerken, kleur of bloeiperiode. Door deze filters kun je dus feilloos de juiste plant voor de juiste plek vinden. Hiermee is de app hét ideale hulpmiddel voor iedereen die de (wilde) bijen wil helpen. De app is te vinden op: https://bijenplanten.ontwikkelcentrum.nl

De practor is lid van de Klankbordgroep aangaande het project natuurinclusieve gebiedsontwikkeling. Heidi zal vanuit het practoraat vooral naar de praktische invulling en toepasbaarheid kijken. Dit is een hbo project van De Hogeschool van Amsterdam (HvA) met Aeres Hogeschool, Hogeschool Van Hall Larenstein, Hogeschool Avans en het werkveld. Zij kijken naar hoe de transitie naar natuurinclusieve gebiedsontwikkeling met praktische handvatten te versnellen is. Het programma heeft 2 sporen:

• De toepassingsmogelijkheden van biobased materialen
• Het gebruik van inheemse beplanting

Het project valt onder het lectoraat Innovatie & Groenstedelijke Ruimte van Gideon Spanjar (HvA en Aeres hbo Almere)

Zie voor meer info: Project Natuurinclusieve gebiedsontwikkeling - HvA

Samen met partners uit Denemarken, Finland, Roemenië, Spanje en Tsjechië bouwt Yuverta / Hotspot Groene leefbare stad aan een Europees groen netwerk voor stedelijk groen, het European Platform for Urban Greening (EPLUG).  

Kennis en vaardigheden bij groene professionals vergroten 

Doel van dit internationale netwerk is om de expertise rondom biodiversiteit, klimaatadaptatie en welzijn door groen in de stedelijke leefomgeving te delen en verder te ontwikkelen, en zo de benodigde kennis en vaardigheden bij groene professionals in Europa te vergroten. 

De onderwijsinstellingen uit de genoemde landen werken nauw samen met bedrijven en overheden om het onderwijsaanbod zo goed mogelijk af te stemmen op de regionale behoeften in Europa. 

Van fijnstof tot groene gevels 

De focus, expertise en klimaatzone verschillen per regio. Door de krachten te bundelen en good practices met elkaar te delen, kunnen regio's leren van groene toepassingenelders. Denk bijvoorbeeld aan daktuinen en groene gevels, het afvangen van fijnstof door specifieke bomen en struiken, eetbare parken, en groene oplossingen voor hevige regenval en langdurige periodes van droogte.

Een greep uit de belangrijkste projectresultaten 

- Zes Europese Centers of Vocational Excellence (CoVE's) rondom stedelijk groen, vergelijkbaar met Hotspot Groene leefbare stad
- Relevante, innovatieve en aantrekkelijke curricula over biodiversiteit, klimaatadaptatie en welzijn in de stedelijke, groene leefomgeving 
- Aanbod voor levenslange ontwikkeling van docenten en trainers in het (middelbaar) beroepsonderwijs en professionals op het gebied van stedelijk groen 
- Een opleidings- en belevingscentrum rond verticale groenvoorziening 
- Virtuele en blended leermethoden voor studenten en werknemers 
- Uitwisseling van studenten, docenten, werknemers en werkgevers  

Partners 

Vanuit Nederland nemen Yuverta / Hotspot Groene leefbare stad, hoveniersbedrijf Koninklijke Ginkel Groep en het innovatieve PPS-netwerk Katapult deel aan het project. In de overige landen zijn vergelijkbare partners die het groene onderwijs, de overheid en het bedrijfsleven representeren aangesloten. Overkoepelende projectpartner is de Europese branchevereniging voor groenprofessionals ELCA. 

Erasmus+ 

Het vierjarige project wordt gefinancierd door het Europese subsidieprogramma Erasmus+. Het European Platform for Urban Greening is één van de zeven Europese Platforms of 'Centres of Vocational Excellence' die in 2020 door de Europese Unie zijn geselecteerd. In totaal waren er 55 aanvragen, met daarin meer dan 1300 partners uit de 27 EU-lidstaten en 25 niet-EU-landen.  

Gemeente Houten gaat in samenwerking met studenten van Yuverta mbo Houten een bosperceel aan de A27 renoveren. Het stimuleren en verbeteren van de biodiversiteit in dit gebied maakt een belangrijk onderdeel uit van dit project, en sluit aan bij het beleid van de gemeente Houten om de biodiversiteit in de hele gemeente de komende jaren te vergroten.

Projectbeschrijving

De renovatie van het bosperceel bestaat o.a. uit het vervangen van de ruim 40 jaar oude aanplant door nieuwe en meer gevarieerde soorten bomen die de biodiversiteit in het gebied bevorderen. Daarnaast worden er houtrillen aangelegd, die schuil- en nestelgelegenheid aan kleine bosvogels en kleine zoogdieren bieden. Het aangrenzende grasland wordt ingezaaid met een bloemrijk zaadmengsel en er worden waterpoelen in aangebracht, waardoor het in de komende jaren kan uitgroeien tot een natuurlijke oase voor kikkers, salmanders, insecten en vogels. Het project wordt uitgevoerd door studenten van de hoveniersopleidingen, Groen Grond Infra, en Leefbare Stad en Klimaat.

Een regelmatige monitoring moet ervoor zorgen dat de toename van de soortenrijkdom en biodiversiteit ook daadwerkelijk aangetoond kan worden. Het project is op 1 november 2020 gestart en loopt door tot maart 2025. Dit project is een buitenkans voor de mbo-studenten: bijna alles wat er over de aanleg van groen en groenbeheer uit de boeken valt te leren, kunnen de studenten hier de komende jaren in de praktijk brengen.